پاشنه آشیل روسیه برابر تحریم‌های غرب

به گزارش ایسنا، تاسیسات نواتک “Arctic LNG2” در دریای یخ زده کارا، بخش مهمی از برنامه های مسکو برای افزایش صادرات و پر کردن خزانه است. این تاسیسات ماه ها برای انتقال گاز طبیعی مایع (LNG) به بازارهای جدید به عنوان جایگزینی برای صادرات گاز به اروپا از طریق خط لوله آماده بوده است.

با این حال، این تسهیلات جدید 25 میلیارد دلاری عملاً غیرفعال است و اولین بخش از سیستم تولید انرژی روسیه است که تحت تأثیر تحریم‌های آمریکا محدود شده است.

تحریم ها زودتر برداشته شد

روسیه مدت هاست که به دنبال افزایش سهم خود از بازار جهانی گاز طبیعی مایع بوده است، اما جنگ و کاهش متعاقب آن صادرات خط لوله به اروپا اهمیت این برنامه را افزایش داده است. مسکو می خواهد تولید LNG را تا سال 2030 سه برابر کند و حداقل 35 میلیارد دلار به درآمد سالانه اضافه کند.

به لطف تاسیسات قدیمی‌تر، روسیه چهارمین صادرکننده بزرگ LNG در جهان است، اما محدودیت‌ها علیه پروژه LNG2 قطب شمال تمایل این کشور را برای ادامه بیشتر محدود کرده است. برای مسکو نگران‌کننده‌تر این است که محدودیت‌ها نقشه راهی را برای اقدامات آتی غرب برای کاهش درآمدهای گاز روسیه با هدف قرار دادن فعالیت‌هایی مانند یامال یا ساخالین 2 در خاور دور ارائه می‌دهد که همچنان صادرات سوخت را به مشتریان در اروپا و آسیا محدود می‌کند.

مالت هامپرت، بنیانگذار مؤسسه قطب شمال که بیش از یک دهه است گسترش روسیه در منطقه را دنبال می کند، گفت: تحریم های ایالات متحده به طرز شگفت آوری خوب عمل می کند. در این بخش آنها جلوتر بوده اند و حتی قبل از شروع تولید LNG2 قطب شمال را مسدود کرده و تحویل کشتی ها را متوقف کرده اند.

از زمانی که دولت بایدن سال گذشته تحریم‌هایی را بر تاسیسات LNG2 قطب شمال اعمال کرد، خریداران در چین و هند که محدودیت‌های موجود را دور زده و نفت روسیه را خریداری و معامله می‌کنند، از خرید LNG حتی با تخفیف خودداری کرده‌اند. در همین حال، وکلای سنگاپور و لندن از شرکت در این پروژه خودداری کرده اند.

حتی کشتی‌سازان نیز گرفتار این محدودیت‌ها هستند، زیرا کشتی‌هایی به ارزش صدها میلیون دلار در حال حاضر در اسکله‌های خشک کره جنوبی گیر افتاده‌اند. هیچ کس نمی تواند آنها را بخرد یا اجاره کند. در همین حال گاز در تاسیسات باقی مانده است.

برخلاف صادرات نفت روسیه که با وجود محدودیت‌های قیمتی و دیگر محدودیت‌ها با استفاده از ناوگان عظیم نفتکش‌ها ادامه یافته است، وضعیت صادرات LNG متفاوت است، عمدتاً به دلیل فناوری پیچیده‌تر مورد نیاز برای بارگیری و حمل و نقل سوخت.

آمریکا متحدان خود را برای تحریم LNG روسیه دور می زند

اکنون اتحادیه اروپا که هنوز به LNG روسیه متکی است و تمایلی به محدود کردن واردات ندارد، در حال آماده شدن برای انجام اقداماتی است. اروپا به صراحت این سوخت را ممنوع نمی کند، اما بحث ها در این بلوک نشان می دهد که با ورود جنگ اوکراین به سومین سال خود، اعمال محدودیت بر صادرات گاز روسیه دیگر دور از ذهن نیست.

برنامه ای برای ممنوعیت استفاده از بنادر اتحادیه اروپا برای صادرات مجدد کالاهای روسیه به کشورهای ثالث وجود دارد. این موضوع مهم است زیرا تأسیسات LNG روسیه در منطقه قطب شمال بسیار دور است، بنابراین محموله‌های LNG معمولاً ابتدا به بلژیک یا فرانسه می‌روند و سپس مجدداً از آنجا به آسیا یا سایر بنادر اروپایی صادر می‌شوند. محدود کردن این رویه ناوگان دریایی روسیه را به سقوط می کشاند.

به گفته افراد آشنا با این استراتژی، در سال 2023، حدود یک سال پس از جنگ، شورای امنیت ملی کاخ سفید توجه خود را به فلج کردن برنامه های توسعه LNG روسیه معطوف کرد.

مقامات شورا با وزارت امور خارجه و وزارت دفاع برای انتخاب هدف همکاری کردند و در نهایت پروژه LNG2 قطب شمال را حل کردند. سپس به بیت المال بردند.

اکنون، به عنوان بخشی از یک طرح گسترده تر برای جلوگیری از توسعه پروژه های انرژی جدید روسیه که می تواند درآمد قابل توجهی ایجاد کند، همانطور که جفری پیات، دستیار وزیر امور خارجه آمریکا در امور منابع انرژی در کنفرانسی در ماه گذشته گفت، ایالات متحده تضمین خواهد کرد که سرمایه گذاری در قطب شمال قابل دوام نیست.

مقامات کاخ سفید دلایل خوبی برای حمله به این تاسیسات دارند که به طور مشترک متعلق به دولت ژاپن، شرکت های نفتی چین و شرکت توتال انرژی فرانسه است. در حالی که این اقدام مطمئناً متحدان مهم ایالات متحده را ناراحت می کند، مسدود کردن LNG2 قطب شمال به مسکو آسیب می رساند و در عین حال اثرات محدودی بر بازارهای جهانی گاز طبیعی خواهد داشت. مهمتر از آن برای بایدن، که به انتخابات ریاست جمهوری نزدیک می شود، پیامدهای چنین حرکتی برای مصرف کنندگان آمریکایی محدود است.

سفارش کشتی ها به گل نشسته اند

مزایای دیگری برای واشنگتن وجود دارد. تجارت LNG به کشتی‌های ویژه و گران‌قیمتی نیاز دارد که بتوان آنها را با داده‌های ماهواره‌ای ردیابی کرد و ساخت ناوگان جایگزین را غیرممکن می‌کند. اگرچه در حال حاضر حدود 7500 تانکر با اندازه های مختلف وجود دارد، صنعت LNG حدود 700 کشتی دارد.

همچنین این واقعیت وجود دارد که Arctic LNG 2 به نوع خاصی از کشتی نیاز دارد که بتواند از یخ عبور کند. 21 فروند یخ شکن برای این تاسیسات سفارش داده شده است، از جمله کشتی های متعلق به شرکت های هانوها اوشن کره جنوبی و میتسویی.

این کشتی ها اکنون به دنبال مالک جدیدی هستند. البته روسیه می تواند ظرفیت خود را بیاورد و کشتی های LNG در کارخانه کشتی سازی زوزدا در حال ساخت هستند، اما حتی ساخت این شناورها به دلیل تحریم ها به تعویق افتاده است.

تان گوستافسون، استاد دانشگاه جورج تاون که توسعه سوخت‌های فسیلی روسیه را برای دهه‌ها دنبال کرده است، می‌گوید بزرگترین محدودیت برای توسعه LNG2 در قطب شمال، در دسترس بودن کشتی‌های تخصصی برای حمل سوخت است. این یک ضعف در استراتژی کلی روسیه است. دورنمای بلندمدت با این واقعیت مبهم است که هدف اصلی گسترش تجارت LNG به شرق آسیا از طریق مسیر دریای شمال در حال حاضر امکان پذیر نیست.

روسیه با حدود 20 درصد ذخایر اثبات شده، بزرگترین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد، اما هنوز آنها را به درآمد تبدیل نکرده است. خطوط لوله جدید به اندازه کافی سریع ساخته نمی شوند تا فروش را تغییر دهند و تنها LNG باقی می ماند که خود پوتین از آن به عنوان سوخت آینده یاد می کند.

کرملین می گوید که می خواهد تا سال 2030 بیش از 100 میلیون تن LNG در سال صادر کند که در مقایسه با 31 میلیون تن در سال گذشته با یا بدون تحریم، افزایش یافته است.

چالش توسعه فناوری و تجهیزات بومی

قطب شمال LNG2 اولین پروژه ای نیست که با محدودیت مواجه می شود و محدودیت های انتقال فناوری و تجهیزات اکتشاف هیدروکربن در سال 2014 برخی جایگزین های داخلی را ایجاد کرده است.

با این حال، با انباشته شدن تحریم ها و کند شدن توسعه فناوری داخلی، حتی دولت روسیه نیز مقیاس این چالش را درک می کند. ارقام یک سند وزارت اقتصاد روسیه که اوایل سال جاری منتشر شد و توسط بلومبرگ مشاهده شد نشان می دهد که تحت یک سناریوی محافظه کارانه، تولید ممکن است تا سال 2027 در واقع راکد شود و LNG2 قطب شمال ممکن است به سرعت تولید را افزایش ندهد.

هیچ یک از تاجران یا تحلیلگرانی که در نظرسنجی بلومبرگ شرکت کردند، انتظار ندارند این تاسیسات که تنها یکی از سه واحد تولیدی را تکمیل و شروع به ساخت کرده است، تا زمانی که تحریم ها همچنان پابرجا هستند، به ظرفیت کامل برسد.

شرکت نواتک که مدیریت این تاسیسات را بر عهده دارد به فعالیت خود ادامه می دهد. بنیانگذار شرکت لئونید میکلسون، که چهارمین فرد ثروتمند روسیه و متحد نزدیک پوتین است، بر خلاف انتظارات صنعت مبنی بر توقف توسعه پروژه به دلیل یک مشکل، توانست فاز اول پروژه LNG 2 قطب شمال را در سال گذشته به پایان برساند. عدم وجود فناوری های لازم پس از خروج شرکت های غربی، زنجیره های تامین جدیدی ساخته شد و قطعات و تجهیزات از چین وارد شد.

مایکلسون در شانزدهمین همایش اقتصادی اوراسیا در ورونا در ماه نوامبر، اندکی پس از تحریم این پروژه، گفت: این واقعیت که ما هدف تحریم‌ها قرار گرفتیم، نشان‌دهنده چگونگی ارزیابی صلاحیت‌های ما است.

اما اکنون به دلیل تشدید محدودیت ها باید با خروج احتمالی شرکای خارجی بیشتری روبرو شود و مشتری پیدا کند.

منابع آگاه گفتند که نواتک افرادی را در چین برای حمایت از کسب و کار خود استخدام کرده است و کارمندان خود را در ماه فوریه به هند فرستاده است. اما هنوز قراردادی وجود ندارد.

طبق گزارش بلومبرگ، آزمایش بعدی در تابستان انجام خواهد شد، زمانی که نواتک قصد دارد اولین محموله LNG را از پروژه قطب شمال LNG 2 صادر کند.

انتهای پیام